Ngày xưa có anh chàng học trò nghèo tên là Tú Uyên. Một ngày đầu xuân, Tú Uyên đi dự hội chùa Ngọc Hồ. Chàng vui chơi mãi, đến xế chiều mới dừng chân ngồi nghỉ dưới gốc cây đa cạnh cửa chùa.
Bỗng từ trên cao, một chiếc lá đa nhẹ nhàng trao liệng, rơi xuống trước mặt Tú Uyên. Chàng đọc bài thơ đề trên mặt lá rồi vội đưa mắt dõi tìm. Chợt thấy một cô gái đẹp như tiên giáng trần từ trong chùa đi ra, Tú Uyên vội đến bên nàng bắt chuyện làm quen.
Cô gái đẹp lại thông minh sắc sảo, Tú Uyên nghe nàng nói, ngắm nàng cười say sưa đến quên cả trời đất, khi hai người đi gần đến đình Quảng Văn thì nàng chợt biến mất. Tú Uyên ngẩn ngơ quanh quẩn ở đấy mãi đến khuya mới trở về nhà.
Từ đấy, chàng học trò đêm ngày mơ tưởng, không biết gì đến ăn uống, học hành. Nghe tin đền Bạch Mã rất thiêng, chàng liền đến cúng rồi ngủ lại qua đêm ngay dưới chân tượng Phật để cầu mộng.
Quả nhiên đêm ấy Thần hiện lên trong giấc chime bao nói với Tú Uyên: “Ta thấy con nặng tình, lại thành tâm cầu khấn nên ta giúp cho. Sáng mai con hãy đến Cầu Đông, sẽ sớm nhận được tin mừng”. Thần vừa rứt lời, Tú Uyên bừng tỉnh giấc. Chàng trở dậy, hồi hộp chờ trời sáng. Mới tinh mơ còn chưa trông rõ mặt người, Tú Uyên đã vội rảo bước đến Cầu Đông.
Đường xá vắng teo, chàng đợi rất lâu mà chẳng thấy ai qua lại. Mãi sau mới có một ông lão bán tranh Tố nữ. Tú Uyên giật mình thấy người trong tranh giống hệt người chàng hằng mơ tưởng liền mua về ngay, đem về treo cạnh bàn học.
Hàng ngày đến bữa ăn, chàng dọn ra hai cái bát, hai đôi đũa, rồi ân cần mời người trong tranh cùng ăn với mình, y như mời người thật. Bức tranh hơi lay động, cô gái trong tranh hai má đỏ bừng như có ý thẹn.
Một hôm, Tú Uyên đi học về thì thấy mâm cơm đã có các món ăn ngon thường ngày. Tuy không biết là của ai, nhưng đói bụng nên chàng cũng cứ ngồi ăn. Liền mấy hôm, hôm nào cũng có mâm cơm chờ chàng như thế.
Cho đến sáng hôm ấy, Tú Uyên đi học đến nửa đường thì quay về và bắt gặp cô gái trong tranh bước ra, đang dọn dẹp nhà cửa, thổi cơm nấu nước. Chàng mừng quá, vội giật tờ tranh trên vách rồi nắm tay nàng giữ chặt. Cô gái khẽ khàng thưa với chàng rằng nàng là tiên Giáng Kiều, vốn có duyên nợ với chàng nên được xuống trần cùng chàng kết tóc xe tơ.
Trong nháy mắt, nhà cửa đẹp đẽ, cỗ bàn linh đình đã được bày ra. Đám cưới của họ thật đầm ấm vui vẻ.
Nhưng từ ngày cưới được vợ đẹp. Tú Uyên chẳng thiết gì đèn sách nữa. Suốt ngày chàng quanh quẩn bên vợ rồi sinh ra cái tật thích uống rượu và ăn ngon.
Nhiều khi say quá, chàng chẳng vòn biết trời đất là gì, chửi mắng, quát tháo vợ thậm tệ.
Giáng Kiều hết lời khuyên can, nhưng chàng vẫn chứng nào tật ấy. Một hôm thấy chồng từ quán rượu khật khưỡng bước về. Giáng Kiều vực chàng vào giường rồi khóc mà bay về trời. Tú Uyên tỉnh dậy không thấy vợ đâu, hối hận thì đã muộn. Hàng tháng trời chàng quên ăn quên ngủ, tự giày vò mình.
Bạn bè tìm mọi cách khuyên nhủ, nhưng lòng chàng càng trĩu nặng u sầu. Giận thân quá, chàng định quyên sinh. Nhưng dải khăn chưa kịp thắt thì Giáng Kiều chợt hiện ra, càng xinh đẹp lộng lẫy hơn xưa.
Tú Uyên vừa mừng vừa thẹn, xin với vợ sẽ chừa hẳn rượu, sẽ chăm chỉ học hành…Từ hôm ấy, chồng sớm khuya đèn sách, vợ cần cù dệt vải, trồng rau. Vợ chồng sống với nhau thuận hòa, hạnh phúc. Ít lâu sau họ sinh được một bé trai. Đứa bé khôi ngô, khỏe mạnh, càng lớn càng đẹp đẽ, thông minh, học hành ngày một giỏi.
Tú Uyên – Giáng Kiều dồn hết tình yêu thương nuôi dạy con trai lớn khôn thành người tài giỏi. Ngày qua tháng lại đã đến lúc Giáng Kiều phải trở về trời. Một ngày kia Ngọc Hoàng sai chim Hạc đón họ về trời. Hai vợ chồng nước mắt lưng tròng, họ dặn dò con cái ở lại rồi cưỡi chim Hạc vỗ cánh bay về trời.
